
پایان نامه دیدگاههای کلامی جابر بنیزید جعفی
فرمت فایل دانلودی: .docxفرمت فایل اصلی: doc
تعداد صفحات: 149
پایان نامه دیدگاههای کلامی جابر بنیزید جعفی
نوع فایل: Word و قابل ویرایش
تعداد صفحات : 149 صفحه
چکیده
ابومحمد جابر بنیزید جعفی کوفی (حدود ۵۰-۱۲۸ق) از اصحاب بنام امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) بوده است. او در شاخههای تفسیر، کلام، تاریخ، فقه و حدیث فعالیت داشته است. جابر یکی از راویان پرحدیث بوده است و او را یکی از ائمه علم حدیث و از نخستین گردآوردندگان احادیث دانستهاند. اما با وجود جایگاه وی نزد امامان شیعه (علیهمالسلام) و در میان شیعیان گزارشهایی در منابع وجود دارد که شائبه غلو را درباره او ایجاد میکنند. برای دستیابی به حقیقت مسئله درباره شخصیتهایی از این دست شاید بهترین راه بررسی شخصیت و اندیشه آنان باشد؛ شناخت زمینههای شکلگیری شخصیت و اندیشه آنان نیز پیشنیاز همین امر است.
در این رساله پس از بیان کلیات، در سه فصل به موضوع اصلی رساله پرداخته شده است. فصل دوم به بررسی زمینههای شکلگیری شخصیت و اندیشه جابر جعفی اختصاص دارد. در فصل سوم گزارشهای رسیده درباره وی مطالعه و در انتها نیز درباره اتهام وی به غلو بحثی کوتاه آورده شده است. فصل چهارم نیز پس از گردآوری روایات رسیده از جابر در منابع امامیه و دستهبندی آنها، بحثها در سه بخش خداشناسی، راهنماشناسی و فرجامشناسی ارائه شده است. فصل پایانی این رساله نیز جمعبندی بحثهای طرحشده را بر عهده دارد. پس از بررسی گزارشهای رسیده درباره غلو جابر جعفی، بسیار دشوار است که بتوان غلو را برای او ثابت کرد. اندیشههای این شخصیت را نیز میتوان در چارچوب اندیشههای امامیه جای داد. آنچه از روایت وی به دست میآید با آموزههای امامیه و نیز با روایات دیگر شیعیانی که مورد هیچ اتهامی قرار نگرفتهاند همخوانی و سازگاری دارد.
کلیدواژهها: جابر جعفی، اندیشههای کلامی، متهم به غلو، نصیریه، غالیان
فهرست مطالب
کلیات 1
بیان مسئله 2
پیشینه پژوهش 3
سؤالهای پژوهش 5
فرضیهها 5
روش گردآوری و پژوهش 6
میراث کلامی امامیه 6
ضرورت شناخت میراث کلامی 8
راه های بازشناسی جریانات درونی کوفه 9
زمینهشناسی شخصیت و اندیشه جابر 10
اوضاع سیاسیـ اجتماعی 11
اوضاع علمی ـ فرهنگی 21
گروههای کلامی اصلی 23
کلام امامیه 29
کلام امامیه در کوفه 31
تاریخچه مدرسه کلامی شیعه در کوفه 33
شرایط حاکم در فضای علمی کوفه 34
جریانشناسی کلامی کوفه 37
شخصیتشناسی جابر 40
اسم و نسب 41
تولد تا وفات 42
جایگاه اجتماعی 44
نوع ارتباط با حکومت 45
آثار 45
ارتباط با امام 49
اساتید و مشایخ 51
شاگردان و روایان 52
اعتبار رجالی جابر 54
بررسی اتهام به غلو 61
اندیشهشناسی جابر 67
خداشناسی 69
معرفت خدا 69
وجود و یگانگی خدا 71
توحید ذاتی 72
توحید صفاتی 73
توحید افعالی 73
صفات خدا 74
تقسیمبندی صفات الاهی 74
توقیفی بودن اسمای و صفات 75
تجسیم 75
علم خدا 77
بداء 78
حیات 79
ازلیت و ابدیت 79
راهنماشناسی 81
ضرورت وجود راهنما 81
اختصاصات و امتیازات راهنمایان 81
خلقت انبیا و اصیا 82
تفویض 83
عصمت 84
علم 85
منبع علم ائمه 87
گستره علم معصومان 88
تأویل قرآن 89
فضائل 91
فضائل امیرمؤمنان 91
فضائل دیگر معصومان 98
نص و نصب 99
نص کلی 99
نصوص خاص 101
تولّا 102
معرفت ائمه 106
تبرّا 108
قائم 110
تقیه 113
فرجامشناسی 114
هنگام مرگ 114
عالم قبر 116
وقایع قبل از قیامت 117
رجعت 118
روز قیامت 118
بهشت 119
جهنم 122
جمعبندی 125
کتابنامه 130